Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
Gevelreclame en graffiti.
Voor de volgende onderwerpen ga naar:
de fresco’s van den Middenstand;
De fresco’s van den Middenstand:
Muurschilderingen om iets te vertellen cq te verkopen (bv religie) zijn er altijd al geweest.
het onderwerp "(Binnen)wand schilderingen" van het onderdeel "wanden - wandafwerking".
Straatreclames.
Straatreclame is van alle eeuwen. De oude Egyptenaren en Romeinen maakten er al gebruik van.In ons land bleef reclame eeuwenlang beperkt tot een uithangbord of gevelsteen.
Dit ingetogen karakter veranderde pas vanaf de late 19e eeuw. Industrialisatie, verstedelijking, groeiende mobiliteit en massaconsumptie leidden het nieuwe tijdperk van de reclame in.
De openbare ruimte werd het domein van allerlei vormen van reclame, die door voorstellingen en leuzen de consument tot kopen moest verleiden. Affiches, emaillen reclameborden, tegeltableaus, reclamezuilen, muurschilderingen en neonreclame werden in stad en land ingezet. Deze explosie van buitenreclame beleefde haar hoogtepunt in de periode tussen de twee wereldoorlogen. Plaatselijke schoonheidscommissies en landelijke monumentenorganisaties streden toen tevergeefs tegen de, zoals zij het noemden, 'den ontsierende reclame'.
Pas na 1945 werd de buitenreclame door de overheid sterk aan banden gelegd.
Historische affiches en emaille reclameborden zijn sindsdien op grote schaal behouden door de opname in collecties van musea en particuliere verzamelaars.
Geschilderde muurreclames werden doorgaans aan hun lot overgelaten.
De nieuwe landelijke stichting 'Tekens aan de wand' , wil met een landelijk offensief de 'fresco's van de kleine middenstand' bewaren
zie hiervoor bij verwijzingen naar externe sites van derden.
Veelal werden de muurreclames op gestucte wanden geschilderd, soms ook wel direct op de baksteen.
Ontwerpers kwamen er vaak niet aan te pas, het was het domein van de decoratieschilder.
Vaak diende een bestaand ontwerp van bijvoorbeeld een etiket van een fles of koffiepak als uitgangspunt en werd dit tot op een zeer grote schaal opgeblazen.
Dat daarbij de verhoudingen wel eens iets uit de pas gingen lopen werd voor lief genomen of over het hoofd gezien door de maker. Hij leverde zijn vierkante meters spetterende reclame en daar ging het om.
Belangrijk voor de muurreclame is uiteraard de plaats en dat waren meestal blinde muren vooral op hoeken van straten langs verkeersaders.
Graaf Egbert Sigaren Culemborg bij het veer.
Miss Blanche Virginia cigarettes Culemborg komende vanaf het veer de stad in.
Culemborg langs de gracht tegenover de Franse School.
Restaurant Andermaal (een vergeten reclame object waarover de huidige eigenaar de naam van zijn restaurant heeft geschilderd)
Voor voorbeelden gevelreclames elders in Europa zie bij verwijzingen naar externe sites van derden.
Moderne muurreclame:
Industrieterrein Culemborg 2010:
Het grootste schilderij van Nederland: "het lezend meisje met boek" op de zijwand van het Centraal Boekhuis in Culemborg .
Helaas is hij door een latere uitbreiding in 2020 weer verdwenen. |
|
Graffiti:
Aangezien “graffiti” een overkoepelende term is, kan graffiti ingedeeld worden:Binnen deze soorten graffiti komen vaak overlappingen voor. Zo kan een student met stift een politieke mop op een toiletmuur schrijven. Dit is dan zowel studentengraffiti, toiletgraffiti, politieke graffiti, humorgraffiti als stiftgraffiti. De variëteit aan benamingen toont nogmaals de complexiteit van het fenomeen aan.
Voorbeeld van politieke graffiti (bron: de hierboven genoemde brochure.)
Graffiti muurschilderingen:
Als je door de wijk Kreuzberg in Berlijn wandelt is er één ding waar je niet om heen kan ' 'Graffiti'Graffiti bestaat meestal uit 'tags', zeg maar 'handtekeningen' van de spuiters, die je zoals in elke stad zowat overal vind.
Maar graffiti is natuurlijk meer dan 'tags' alleen.
Je hebt naast de tags ook verbluffend knappe muurtekeningen en haast ontcijferbare 'lettercombinaties'.
Bij de lettercombinaties gaan de “Graffitispuiters op zoek naar een soort design in een combinatie van letters. Letters waarvan ze vinden dat ze goed bij elkaar passen. Ze vormen niet persé een woord en ze hebben ook vaak geen betekenis. Het gaat hen puur om het grafische aspect.
Graffiti was lange tijd het domein van de hiphopscene, maar thans zijn er ook veel invloeden uit de techno- en elektroscene.
Sommige graffiti's zijn legaal geplaatst ter ere van exposities of festivals, zoals bij het 'planet protest- festival' in Berlijn waarvoor o.a. door BLU (www.blublu.org) grote muurschilderingen zijn gemaakt.
tags Berlijn 2011
Berlijnse graffiti-muur van graffiti-artiest BLU.
(man in hemd met das die gehandboeid is door twee horloges, zeg maar, de tijd)
East Side Gallery, Berlijn:
De bekendste graffiti kunst zit vandaag de dag zonder twijfel op de overblijfselen van de Berlijnse Muur die van 1976 tot 1989 de stad scheidde.Deze 3,6 meter hoge muur die de hele stad door liep was een prachtig stuk doek waar kunstenaars hun creativiteit op konden uitspuwen. Hoewel dit natuurlijk niet toegestaan was zat de westelijke kant van de muur al snel vol met graffiti (begin jaren ’80 begon de hype zo’n beetje). Vele amateuristische en bekende kunstenaars begonnen de muur te beschilderen in de daaropvolgende jaren. De grauwe muur begon zich al langzaam om te toveren tot een enorm groot fleurig kunstwerk.
De oostelijke kant van de Berlijnse muur was vooralsnog wit en grijs terwijl de westkant er heel fleurig bij lag.
Na de val van de muur in 1989 werd ook de oostelijke kant van de muur beschilderd.
2 x the east site gallery (Berlijn)
Streetart-routes Kunst op de muur:bron: ANWB eropuit kampioen 2021Waar Street Art in de jaren tachtig begon als illegale graffiti om politieke standpunten mee te verkondigen, is het tegenwoordig een geaccepteerde én gewaardeerde kunstvorm. Kleurrijke muurschilderingen toveren grauwe buurten om in culturele hotspots en kale muren in fantastische schilderijen waarnaar je blijft kijken. Vaak vertellen de murals meteen iets over de straat, de stadsgeschiedenis of de buurtbewoners. En dat is goed nieuws voor ANWB wandelaars.
|
|
Anti-graffiti:
Zoals altijd vraagt een actie om een reactie ofwel grafitti om anti-graffiti.
graffiti op een van de monumentale pijlers van Nederlands eerste grote spoorbrug te Culemborg
Graffiti kunnen zijn aangebracht met (spuitbus)verf, tectyl of (viltstift)inkt.
Het type bindmiddel daarvan is bepalend voor de eigenschappen.
Bij sommige inkten is de invloed van de kleurstof op de eigenschappen na droging groter dan bij
verf, omdat soms oplosbare pigmenten gebruikt worden. Reiniging is hierdoor moeilijker dan in
geval van de bij de verven gebruikelijke, niet oplosbare pigmenten.
Verf wordt vernoemd naar het type bindmiddel zoals: alkyd, acrylaat,
zie voor verdere uitleg de, bij de verwijzingen naar externe sites, genoemde brochure graffiti op monumenten.Anti Graffiti Coating:
Het voorkómen van graffiti is niet eenvoudig.- In een aantal grote steden voert men een ontmoedigingsbeleid.
- Maatregelen zoals het installeren van camera’s of het aanbrengen van klimop of andere begroeiing zijn effectief maar slechts in weinig situaties toepasbaar.
- Soms worden muurschilderingen uit een oogpunt van preventie aangebracht, in dat geval kunnen ze tevens een bijdrage leveren aan de kwaliteit van de openbare ruimte.
Meer toezicht en het snel verwijderen van toch aangebrachtte graffiti ontmoedigen hernieuwde bekladding.
Muurschildering aangebracht in poort te Culemborg n.a.v. ongewenste graffiti
In veel gevallen kiest men echter voor het aanbrengen van een bescherming, d.m.v. een anti-graffitisysteem.
Aan welke vereisten moet een anti-graffitisysteem voldoen wanneer wij overwegen dit in te zetten op de gevel van bijvoorbeeld een monument :
- Het systeem als dusdanig moet volledig ‘reversibel’ of ‘omkeerbaar’ zijn
- Het anti-graffitisysteem moet onzichtbaar of nagenoeg onzichtbaar zijn!
- Het anti-graffitisysteem moet de aanwezige bouwfysische of materiaal-technische eigenschappen van de ondergrond van de historische gevelmaterialen maximaal onverstoord laten.
- Waterdampdoorlatendheid van het systeem
- Invloed van het systeem op het drooggedrag van de constructie
- De eventuele interacties tussen het anti-graffitisysteem en aanwezige zouten. Hoe is deze?
Centraal hierbij staan:
De diverse anti-graffitisystemen die aanwezig zijn op de markt zijn onder te verdelen in één van de volgende 3 hoofdgroepen:
- Permanente systemen
Permanente systemen blijven tijdens en na de reiniging onveranderd en behouden hun functie. - Opofferingssystemen of reversibele systemen
- Semi-permanente systemen
Hierbij worden niet de graffiti opgelost, maar de beschermlaag.
Direct na het verwijderen van de graffiti moeten deze systemen daarom opnieuw worden aangebracht.
In beide gevallen moet, net als bij zelfopofferende systemen, na het verwijderen van de graffiti een nieuwe (top)laag aangebracht worden.
Reinigingsmiddelen:
Reinigingsmiddelen voor het verwijderen van graffiti zijn vrijwel altijd gebaseerd op het gebruik van bepaalde oplosmiddelen(mengsels), zoals alcoholen, esters, ketonen, terpenen, gechloreerde koolwaterstoffen. De werking kan versterkt zijn door toevoegingen van oppervlakte-actieve stoffen en zuren of alkaliën.Graffitiverwijdering:
Er zijn zekere risico’s verbonden aan het verwijderen van graffiti. Zo kunnen bij onoordeelkundig gebruik van oplosmiddelen de graffiti juist dieper in de ondergrond worden gebracht en bij mechanisch reinigen kan materiaalverlies worden veroorzaakt; in beide gevallen is er dan sprake van onomkeerbare schade.Met betrekking tot het verwijderen van graffiti geldt dan ook als hoofdregel dat eerst een
reinigingstest moet worden gedaan op een zeer klein oppervlak en dat er voor de (test)reiniging
per definitie moet worden gestart met de zachtst mogelijke reinigingstechnieken i.v.m. het maximale behoud van de historische materialen
welke moeten worden gereinigd.
Als de graffiti zich niet laat verwijderen, moet de ‘agressiviteit’ en/of ‘abrasiviteit’ van het reinigingssysteem worden opgevoerd.
De grens tussen het
verwijderen van de allerlaatste graffitiresten en het toebrengen van onherroepelijke schade
aan de historische bouwmaterialen door middel van de ingezette reinigingstechnieken is
vaak zeer dun en a priori niet gedefinieerd!
Vanuit dit standpunt dient dan ook tijdig gestopt
te worden met de reinigingsvoortgang.
Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:
dd: 10-09-2021
